Münzevi Neilos olarak da bilinen teolog aziz yaklasik 430′da ölmüstür. Bayram günü 12 Kasim’dir. Istanbul Synaxarionu’na göre I.Theodosius döneminde Istanbul valisi olarak görev yapmis daha sonra oglu Theodoulos ile Sinai’ye gitmistir. Neilos Yunanca, Süryanice, Ermenice, Latince gibi dillerde bir çok çalisma yapmistir. Iki önemli çalismasi vardir: otobiyografik “Hikayeler” ve mektuplarin toplandigi corpus. “Hikayeler” Arabistan ve Misir’da yasayan barbarlar hakkinda zengin etnolojik veriler içerir: sanat, ticaret ve tarim bilmedikleri, sadece savastiklari gibi. Mektuplarinin ana temasi mükemmellige giden yolda Isa’nin örnek alinmasi/taklit edilmesi, kutsal kilavuzu arayanlar için pratik ögütler ve Incil metinlerinin alegorik anlamlaridir (Baldwin-Kazhdan 1991: 1450).
Aziz Sabas
439′da Kappadokya’da Moutalaska’da dogan aziz 5 Aralik 532′de Kudüs’teki kendi manastirinda ölmüstür. Henüz çocukken, dogdugu köyün yakinindaki Flavianae manastirina girmis, yaklasik 456′da Filistin’e giderek Büyük Euthymios tarafindan mürit olarak kabul edilmistir. Iskenderiye’yi ziyaret ettigi sirada ailesi ile karsilasir ve ailesi O’nu devlet görevlisi olmasi için ikna etmeye çalisir. Bu istegi reddeden Sabas ailesinden biraz para alarak Filistin’e döner. 483′de Kudüs yakininda kendi manastirini kurar. Manastira, Ermenistan, Isauria ve baska bölgelerden kesisler gelir. Bu manastir, Kudüs patrikligi ve Filistin manastir sistemi için entellektüel ve kutsal bir merkezdir. Manastira Sabas biyografisinin yazari Skythopolis’li Cyril’den Sam’li Ioannes’e kadar etkin ve önemli ziyaretçiler gelmis, sayisiz bilgin ve yazar kütüphanesinde çalismistir. Manastir bugün hala ayaktadir. Sabas daha sonra 6 manastirin kurulusunu organize eder. Khalkedon Konsili’nin ögretilerini destekler fakat Istanbul’a gittiginde Monofizitizm’i desteklememesi için imparator I. Anastasios’u ikna etmeye çalisir. Aziz Sabas’in adini tasiyan liturjik bir typikon türü vardir. Yasam öyküsünü Skythopolis’li Cyril yazmistir. Bu Vita Filistin manastir sisteminin anlasilmasi için önemli bir kaynaktir. Sabas’in sifa dagitan mucizeleri de vardir (Kazhdan-Sevcenko 1991: 1823).
Anitsal resim sanatinda sik sik tasvir edilen Sabas, uzun sakalli yasli bir rahip olarak resmedilmistir. Özellikle aziz Euthymios gibi münzevilerle birlikte görülür (Kazhdan-Sevcenko 1991: 1823).
Read More about Aziz Onouphoris
